به نام خدا
نظریه های یادگیری گوناگونی در حوزه روانشناسی وجود دارد مانند نظریه یادگیری رفتاری ،پاولف،ثراندایک ،اسکینر ویا نظریه های یادگیری شناختی گشتالت،آزوبل و بندورا و از دیگر نظریات می توان به نظریات مربوط به خبر پردازی پرداخت.
یکی ازمهم ترین و جدید ترین نظریات در حوزه یادگیری نظریات مربوط به سازنده گرایی است
در ابتدا به یک تعریف از سازنده گرایی می پردازیم
سازنده گرایی یک رویکرد یادگیری است که بر فعال بودن یادگیرنده در ساختن دانش و فهم تاکید می کند(سانتروک2004به نقل از سیف1397)
در مورد سازنده گرایی نیز نظریات متعددی وجود دارد که آن بخش از آن که مربوط به یادگیری است به چهار دسته تقسیم می شود (این بخش از کتاب روانشناسی پرورشی سیف 1397 اقتباس شده است برای کسب اطلاعات بیشتر به اصل منبع مراجعه شود.)
1-سازنده گرایی روانشناختی یا درون زاد
خاستگاه آن نظریه رشدی تحولی پیاژه است.
از ویژگی های آن می توان به یادگیری اکتشافی و فعالیت های عملی اشاره کرد.
2-سازنده گرایی برون زاد:
این باور بر آن حاکم است که واقعیت مستقل در خارج از ذهن یادگیرنده وجود دارد که برای یادگیرنده قابل دانستن است ودانش فرد حاصل درئنی سازی و باز سازی این واقعیت بیرونی است (دولیل 2002به نقل از سیف1397)
3-سازنده گرایی اجتماعی یا دیالکتیک
از اندیشه ویگوتسکی منشا می گیرد .
تعامل اجتماعی یا ارتباط میان افراد(به ویژه ارتباط کلامی)کلید ساختن دانش است
4-سازنده گرایی رادیکال
تمامی دانش انسان حاصل اداراک است که از سازنده گرایی مبتنی بر غعالیت های هدفمند به دست می آید»
حال پس از تعریف نظریات سازنده گرایی به تعریف مختصر کلاسی که بر اساس سازنده گرایی اداره می شود می پردازیم.
معلم،خودمختاری و ابتکار دانش آموزان را پذیرفته و تشویق می کند باطرح سوال باز و بسته است و معلم منتظر پاسخ یادگیرندگان است و تفکر دانش آموزان را تشویق می کندو. (بور2001به نقل از ابراهیمی قوام وهمکاران1387)
حال می خواهیم به رویکرد stseدر آموزش علوم تجربی که از سازنده گرایی نشات گرفته است بپردازیم و سپس شش جریان آن را بررسی کنیم. این قسمت از مقاله(کرامتی نوده سادات 1396اقتباس شده است برای اطلاعات بیشتر به اصل منبع مراجعه شود)
stseارتباط جامعه و فناوری و محیط را بررسی میکند
جریان ها
1-طراحی یا جریان کاربرد
-دراین جریان به حل مساله های کاربردی از طریق فناوری جدید و یا تغییر در فناوری جدید و یا تغییر در فناوری های موجود می پردازند علاوه بر آن بر انتقال دانش محتوایی و رشد مهارت های فنی نیز صورت می گیرد
برای انجام جریان طراحی سه نوع فعالیت در نظر گرفته شده است
الف)نوع اول فعالیت:بر اساس یک یا چند اصل علمی محصول یا اثری را طراحی کنند
و بر اساس مواد اولیه ساده آن را بسازند
مثال:طراحی زیبابین که زمیته انعکاس نور از آیینه و تصویر آن است
ب)نوع دوم فعالیت:جزییات بیشتری درباره طراحی یک وسیله به دانش آموزان داده
می شود ولی با استفاده از وسایل می بایست برخی ویژگی ها مانند بادوام
مقاوم بودن،جذابیت بصری و سازگاری با محیط زیست از فراگیران خواسته می شود.
مثال:استفاده از نخ و قرقره و تهیه مدلی از قرقره ثابت و متحرک
ج)نوع سوم فعالیت:دانش آموزان با استفاده از فناوری های جدید چیزی را طراحی کنند که در جهت حل مسایل زیستی یااجتماعی باشد
مثال:برای فردی که آرتروز دارد یک سبد چرخ دار طراحی کند
مقایسه سه نوع فعالیت جریان طراحی
-در فعالیت اول ارتباط بین مفاهیم و کاربرد آن را ارایه می دهد
در فعالیت دوم وسوم به پیچیدگی طراحی فناورانه و درک بالاتری از مفهوم را ایجاد می کند
-اصولا فعالیت اول در کلاس های ذرس بیشتر از فعالیت دوم و سوم کاربرد دارد
-احتمالا در بعضی کلاسها این فعالیتها ساده در نظر گرفته می شود که منجر به کج فهمی در فرآیند علم و فناوری می شود.
2-جریان تاریخی
از این جریان نیز به سه روش استفاده می شود
روش اول:معلم به ارایه حوادث و وقایع زندگی دانشمندان می پردازد
مثال:افتادن سیب و کشف جاذبه،کشف اتفاقی پنی سیلین و.
روش دوم:به بررسی و جستجو در مورد روش های علمی می پردازد
مثال:داستان تفسیر های متفاوت دو گروه متفاوت از دانشمندان درباره عامل ایجاد
بیماری در یک منطقه به صورت مطالعه به صورت مطالعه موردی
روش سوم :بررسی مطالعات موردی تاریخی درباره ی وقایع علمی –اجتماعی و سیر تکاملی آن ،حل مشکل ونتایج طولانی مدت آن مثلا چگونه بیماری می رواج یافت یا چه کسی واکسن را کشف کرد و بعد از آن چه نتایجی را به همراه داشت.
نکته :فعالیت های تاریخی در حیطه های عاطفی است.
3-جریان استدلال منطقی
-در این جریان دانش آموزان به مشکل گشایی می پردازند،آنها درباره ی مساله فکر می کنند سپس راه حلی برای آن می یابند.
-اهداف:
الف)افرادی با مهارت شهروندی بالا
ب)تاکید بر مسولیت های مدنی از طریق بحث وتبادل نظر
ج)تبادل درباره ی ایده ها و عقاید مختلف
-استدلال منطقی می تواند سازمان دهنده برنامه درسی علوم باشد.
است .STSE-استدلال منطقی یکی از قوی ترین جریان های آموزش
-مثال: به منظور تدریس دستگاه تنفس ،از مبحث آلودگی هوا و سیگار کشیدن استفاده می کنیم واز دانش آموزان می خواهیم با استدلال منطقی و آسیب آن به سیستم درونی بدن به نتیجه کلی برسند.
4-جریان ارزش محور
-این جریان در نظر دارد که علم را با ماهیتی از ارزشها بیان کندو در این باره استدلال های اخلاقی استفاده میکند و این مورد بیشتر برای پرورش نگرش دانش آموزان توجه میشود.
-این الگو نیز بر اساس دو مدل ارایه می شود:
1- مدل اول برمبنای یک رویکرد تبیین ارزش هاستSNAB1
2-مدل دوم به نام مدل علی-اجتماعی است.
-انتقاد وارد بر این جریان:عدم توافق میان ارزش های جهانی و ماهیت آموزشی ارزش ها
وجود دارد و به بستر فرهنگی اجتماعی زندگی فرد وابسته است.
مثال:مبحثی درباره ارزش غذایی وجود دارد برای تدریس آن می توان از دانش آموزان خواست با توجه به ارزش غذایی هریک از آنها مواد غذایی چه نقشی در سلامت و رشد جامعه دارد و چرا می بایست به نجوه ی تغذیه خود اهمیت داد.
5-جریان فرهنگی اجتماعی
هدف کلی آموزش :علوم را به عنوان یک دستاورد مهم فرهنگی و ذهنی معرفی می کند
-علوم یک منبع مهم و قابل توجهی است که همه ی مردم می توانند در آن مشارکت داشته باشند.
-این جریان مدل های مختلفی دارد
1-این مدل در کلاس های غربی با چند فرهنگ اجرا می شود ابتدا نظریه های غربی آموزش داده می شود و سپس نظریات سایر فرهنگ ها به آن افزوده می شود
مثال:آموزش ستاره ها و منظومه شمسی ،آثار هنری،صنایع دستی
2-در کلاس هایی که اکثر دانش آموزان جهان بینی غیر غربی دارند اجرا می شود
و برنامه های علوم بر طبق بافت گروه های مختلف شکل می گیرد.
-جهان بینی غربی و بومی ارایه می شود و دانش آموزان حق انتخاب باور و عقیده ی خود را دارند
-مثال:مباحثی درباره ی رشد گیاهان و زندگی جانوران وجود دارد توان از دانش آموزان خواست
که تحقیق کنند آن ها چه تاثیری در زندگی اجتماعی و اقتصادی آن ها دارند.
6- جریان عدالت محورسازگار با محیط زیست و جامعه
- نقد و حل مسایل درباره ی آثار علم و فناوری بر روی جامعه و محیط زیست است
-هدف این جریان در آموزش علوم ترویج شهروند مناسب با مسولیت پذیری است که
تغییر و تحول آزادی و آزاد اندیشی از ویژگی های کلیدی آن می باشد.
-این جریان نیز دو رویکرد دارد
رویکرد اول:یادگیری زمانی بیشترین اثر را داردکه ابزار ووسایل آموزشی در محیط زندگی فرد وجود داشته باشد و مرز میان مدرسه و محیط به حداقل برسد
-مثال:حادثه ی غیر مترقبه در مخزن فاضلاب مدرسه است که از دانش آموزان
خواسته می شود عوامل ایجاد کننده و راه حل های مورد نظر را پیشنهادکنند و در حین کار اصول عدالت برابری و روابط اجتماعی را درنظر بگیرند.
در مثالی دیگر در کتاب درسی چهارم دبستان از دانش آموزان خواسته شده است به یکی از مناطق اطراف رفته و از نزدیک با رشد سبزیجات آشنا شوندو نقاط ضعف و قوت کشت گیاه به عنوان یک منبع غذایی را بررسی کنند
رویکرد دوم:فعالیت هایی است که دانش آموزان به معضلات اجتماعی و زیست محیطی ناشی از فناوری می پردازد.
مثال:دانش آموزان درباره ی گرم شدن زمین به بحث و گفتگو می پردازند.
امیدوارم معلمی باشم که بتوانم درآینده از روش های نوین آموزشی استفاده کنم.
منابع و ماخذ:
لازم به ذکر است که در این نوشته اکثرا از منابع به صورت نقل قول غیر مستقیم استفاده شده است.
1-سیف،علی اکبر(1397).روانشناسی پرورشی نوین.انتشارات دوران.چاپ چهاردهم
2-ابراهیمی قوام،صغری و حسین زاده یوسفی،غلامحسین.(1387). مدارس کارآمد.سال اول
3-کرامتی نوجه ده سادات،مرضیه و گلیان،فرشته.(1396).بررسی رویکرد stseدرآموزش علوم تجربی.دومین کنفرانس ملی رویکرد های نوین در آموزش
به نام خدا
این نوشته بر داشت اینجانب است و از منبعی در آن استفاده نشده است
همیشه گذر زمان منجر به تفاوت می شود ؛آموزش،معلم و مدرسه نیز از این امر مستثنی نیست
معلم دیروز با معلمان امروز و معلمان امروز با معلمان فردا متفاوتند در واقع ابزارهایی که در اختیار معلمان نسل گذشته بوده با ابزارهایی که دراختیار معلمان امروز است متفاوت است ما این ابزارها را می توانیم به دو دسته ی کلی تقسیم کنیم
1-ابزارهایی که جنبه فیزیکی دارد مانند رایانه ،تبلت و.
2- ابزارهایی که به روش تدریس ارتباط دارد مانند استفاده از روش های نوین آموزشی ،استفاده از نظریات جدید روانشناسی وفلسفه(مانند روش های نشات گرفته از سازنده گرایی).
هرچه قدر که زمان می گذرد کاربرد این ابزارها در آموزش افزایش می یابد؛این رشد به شکل نامحدودی در حال رقم خوردن است که نشان دهنده ی تفاوت بین معلمان امروز و فرداست.
به طور خلاصه می توان گفت که اصلی ترین تفاوت بین معلمان درنسلهای مختلف در رسانه های آموزشی،آزمایشگاه های مجازی و.است.
البته باید به این نکته نیز توجه کرد که علاوه بر معلمان دانش آموزان نیز در نسل های گوناگون متفاوت شده اند .
امیدوارم که اینجانب بتوانم در آینده معلم بروزی باشم
به نام خدا
معلمی یک شغل اجتماعی است و معلم با افراد زیادی سر و کار دارد و ممکن است برخی دانش آموزان دارای اختلالات عصبی باشند در نتیجه معلمان باید یک آشنایی نسبی با برخی از بیماری ها داشته باشد یکی از این اختلالات،اختلالات رشدی تحولی در کودکان است در این مطلب سعی شده به معرفی اختلال اتیسم که یک اختلال رشدی تحولی است پرداخته شود
ابتدا اختلالات تحولی را تعریف می کنیم اختلالات فراگیر تحولی شامل گروهی از اختلالات روانی هستند که درآن ها تخریب در مهارت های تعامل اجتماعی، رشد زبان و طیف ذخایر رفتاری وجود دارد .اختلالات فراگیر تحولی معمولا زیر سه سالگی ظاهر می شوند.
کودکان مبتلا به اختلال های فراگیر تحولی غالبا علاقه شدید خاص به طیفی از فعالیت ها نشان می دهند ،در مقابل تغییر مقاومت به خرج می دهند و پاسخ متناسب به محیط ابراز نمی کنند. این اختلال ها بر زمینه های مختلف رشد اثر می کنند و اختلال کارکرد مستمر به وجود می آورند .اختلال اتستیک مشهورترین اختلال این گروه،با تخریب پایدار در تعامل اجتماعی ،انحراف ارتباطی و الگوی رفتاری کلیشه ای محدود مشخص می شود(سادوک و سادوک 1388به نقل از مختاری 1394)
اختلال اتیسم زمینه ارثی دارد و امروزه برای کشف ژنهای مرتبط با رفتار های مختلف با اتیسم آزمایش های بسیار فشرده در حال انجام است ،در تفکیک اختلال اتیسم،سندرم آیسپرگر،اختلال رتو اختلالات تجربه کودکی مشکلاتی وجود داشت ،به طور کلی اختلالات طیف اتیسم را حذف و کل آن را تحت عنوان اختلالات اتیسم در آسیب شناسی روانی برآورد کردند(گنجی1392به نقل از شکر زاده1395)
نمونه ها یی از مشکلات افراد اتیسم(ویتکار2001به نقل از کیت وال1395)
1-از تماس با دیگران هراس دارند
2-از شدکردن دوستان و دیگران اذیت می شوند.
3-بدون اینکه بفهمند موجب رنجش می شوند.
4- مشکل در دوستیابی وحفظ دوستی ها
ناتوانی در فهم معنی و منظور آنچه بقیه می گویند.
.
میزان اشنایی و برخورد اطرافیان با این گونه افراد بسیار حایز اهمیت است و یکی از این اطرافیان معلمان هستند.
امیدوارم که معلمان درک وآشنایی درستی از این اختلال داشته باش تا دانش آموزان دارای این مشکل سریعا شناسایی و درمان شوند زیرا در اتیسم زمان تشخیص بسیار مهم ودارای اهمیت است.
منابع و ماخذ
1-کیت وال.(1395)آموزش و مراقبت نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به اتیسم (راهنمای متخصصان و مراقبان ).ترجمه ی امیر جهانیان نجف آبادی .نشر دانژه . چاپ دوم
2-مختاری،معصومه(1394).کارکردهای اجرایی دانش آموزاناتیسم و دانش آموزان نشانگان داون آموزش پذیر.نشر دانژه.چاپ اول
3-شکرزاده،شهره . غلامی،امین و وزیر صابر،سیما.(1395).اثرات تمرینات توپ سریع برپیگری دیداری در کودکان اتیسم.پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزادواحد علوم تحقیقات
به نام خدا
رشد انسان همیشه از موارد جذاب برای مطالعه است
روانشناسان ،رشد در انسان را این گونه تعریف می کنند:تغییرات منظم و سازگارانه ای است که از لحظه بستن نطفه تا هنگام مرگ اتفاق می افتد(وولفلک2004به نقل از سیف1397).
لورابرک (1397) رشد را به سه دسته تقسیم بندی کرده است
1-رشد جسمانی
2-رشد شاختی
3-رشد شناختی اجتماعی
در حوزه رشد شناختی نیز نظریات گوناگونی وجود دارد که معروفترین آن هاتوسط سیف(1397)به این صورت تقسیم شده است
1-نظریه رشد شناختی پیاژه
2-نظریه رشد شناختی ویگوتسکی
3-نظریه رشد شناختی برونر
در کتاب روان شناسی پرورشی نوین تالیف سیف(1397)مراحل رشد به صورت زیر بیان شده است
1-حسی حرکتی:از تولد تا دو سالگی
2-پیش عملیاتی:دو تا هفت سالگی
3-عملیلت عینی :هفت تا یازده سالگی
4-عملیات صوری:یازده سالگی به بعد
دانش آموزان در دوره ابتدایی در سن حدود هفت تا سیزده سالگی هستند یعنی درمرحله تفکر عینی قرار دارند. این موضوع نکته مهمی است که معلمان و طراحان کتب درسی باید به آن توجه ویژه ای داشته باشندالبته در کتب درسی این امر به صورت دقیق رعایت شده است زیرا محتوا یکی از عناصر مهم در برنامه ریزی درسی استملکی(1397)برنامه درسی را به چهار عنصر هدف،محتوا،روش و ارزشیابی تقسیم کرده است»
معلمان نیز باید به تفکر عینی توجه داشته باشند یعنی اگر نتوانند تدریس را به صورت مجسم انجام دهند حداقل کاری که می توانند انجام دهند این است که مسایل را به صورت نیمه مجسم آموزش بدهند در یک مثال بیشتر توضیح می دهم اگر نتوانند برای آموزش جمع و تفریق سیب به مدرسه بیاورند حداقل می توانند شکل آن را در کلاس رسم کنند تا دانش آموزان درس را بهتر متوجه شوند.
به امید روزی که بتوانیم تدریسی با بازده بیشتر داشته باشیم
منابع و ماخذ
3-لورابرک.(1397).روانشناسی رشد .جلد اول .ترجمه سید محمدی.چاپ سی و هشتم
درباره این سایت